SAFRANBOLU İZZET PAŞA CAMİİ

Safranbolu yazı dizimizin şimdilik son camisi İzzet Paşa Camii olacak.
Bu yaz Safranbolu'ya iki defa gitme fırsatım oldu.
İlk gittiğimde hava yağmurluydu, 2. gidişimde hava daha güzeldi.
Bu bölümde her iki gidişimde çektiğim fotoğrafları kullandım.
Bu yüzden bazı fotoğraflarda hava pırıl pırıl, gökyüzü masmavi, bazı fotoğraflarda ise puslu ve yağışlı bir hava var.
İzzet Paşa Camii yazısını 2 bölüm halinde yayınlayacağım.
Birinci bölümde caminin Safranbolu'daki konumu ve çevresinden resimler olacak.
2. bölümde ise muhteşem kalem işi süslemeleri olan iç mekan resimleri olacak.
Bu arada şunu belirteyim, dışarıdan mütevazi görünen caminin iç mekan süslemelerine bayılacaksınız.
Sonraki bölümlerde ise caminin hemen alt tarafında yer alan "Akçasu Kanyonu" ile ilgili resimleri yayınlayacağım.

Bu yaz Safranbolu'da 3 tarihi camiyi ziyaret etme fırsatım oldu.
Bunlar;

Kazdağlıoğlu Camii

Köprülü Mehmet Paşa Camii

Köprülü Mehmet Paşa Camii (iç mekan)

ve bugünkü bölümümüzün konusu olan İzzet Paşa Camii.

Bu fotoğrafı Saat Kulesinin ve Kent Tarihi Müzesinin olduğu tepeden çektim.

Ağustos ayında, Akşam saatlerinde Hıdırlık Tepesinden Safranbolu'yu seyretmeye çıkmıştık.
Akşam ezanı okunmaya başlayınca kısa bir video çekmiştim.
Yukarıdaki videoda İzzet Paşa Camiinden okunan Akşam ezanının bir kısmını dinleyebilirsiniz.

SAFRANBOLU İZZET PAŞA CAMİİ:

Padişah III. Selim zamanında ve 1794-1798 yılları arasında Sadrazamlığa yükselen aslen Safranbolulu olan İzzet Mehmet Paşa, Çarşı içinde bir cami yaptırmıştır. 

Yapılan camii, adeta İstanbul’daki Nuruosmaniye Camisinin küçük bir modelini oluşturur.

Cami, 18. yüzyılda batı etkilerinin Türk mimarisine yansıdığı eserler arasında gösteriliyor.

Tamamen kesme taştan yapılmış olan cami, "Fevkani Camiler" grubu içinde düşünülebilecek özellikler taşır.

Fevkani;

Bulunduğu yerin eğimi ya da çevresindeki yapıların durumu yüzünden, bir alt yapı üzerine oturtulan camiler için kullanılan bir terim. 

Yüksek, yükseltilmiş anlamına gelir. 

Alt katta genellikle gelir getiren dükkanlar bulunur.

Yapının ana mekanını örten kubbeye pandantiflerle geçilmekte aradaki kasnağa ise pencereler açıldığı görülmektedir. Köşelerdeki ağırlık kuleleri yapıyı sınırlar.

1902-1903, 1990 ve 2008 yıllarında onarım gören caminin külliyesi içinde kütüphane, abdesthane, iki çeşme ve vakıf dükkanları yer alır.
Cami ve avlusu altından geçen Akçasu deresi üzerine yapılan kemerler üzerine oturmaktadır.
Kaynakça;

https://karabuk.ktb.gov.tr/TR-63697/onemli-tarihi-yapilar.html

Caminin tek şerefeli bir minaresi var.

Minare, çok köşeli kalemi andıran gövdesinin yanı sıra külah ve alemiyle estetik unsurlar yansıtıyor.

Caminin minaresinin birde hikayesi var.

Rivayete göre caminin yapımının ardından caminin minaresi defalarca yıkılır.
Minarenin son bir kez daha yaptırılmasına karar verilerek sağlam inşa edene çok büyük para verileceği söylenir.
Ancak yine yıkılırsa, yapan ustanın boynu vurulacaktır.
İnşaat için tüm minare ustalarına haber verilir ama can korkusundan kimse bu işi yapmak istemez. Sonunda Musevi bir minare ustası tarafından yeniden inşa edilir.
Usta, korkusundan parasını almadan apar topar Samsun civarındaki köyüne kaçar.
Yapımından 20 yıl geçmesine rağmen minareye bir şey olmayınca ustasına haber salınarak gelip parasını alması söylenir.
Usta da aradan 20 yıl geçtikten sonra Safranbolu'ya gelerek emeğinin karşılığını alır.

İzzet Mehmet Paşa Camii'nin avlu kapısının iki yanında birer çeşme yer alıyor.

İzzet Paşa Camisinin giriş kapısının üzerinde Arapça olarak Nisa Suresinin 103. Ayeti yazıyor;
İnnes salâte kânet alel mü'minîne  kitâben mevkutâ
"Şüphesiz ki Namaz, mü'minlere belirli vakitlere bağlı olarak Farz kılınmıştır"

Caminin iç avlusu

Caminin şadırvan kısmı duvar tarafında bulunmaktadır.

Caminin avlusunda açık şadırvan haricinde ayrıca kapalı bir abdesthane bulunuyor.

Caminin avlusunda, Padişah III. Selim'in Sadrazamı İzzet Paşa'nın sembolik kabri var.
Bu kabrin mezar taşları İzzet Paşanın gerçek mezar taşlarıymış, fakat kabrin içinde İzzet Paşanın naaşı yok.

1743 yılında Safranbolu da doğan paşa 1743–1798 yılları arasında sadrazamlık yapar ve görevinden azledilerek Manisa’ya gönderilir.

1812 yılında Manisa da vefat eden İzzet Mehmet Paşanın mezarı belediyenin imar uygulaması sırasında yıkılmıştır. Manisa Mevlevihane’sinde bulunan mezar taşı ve ayak taşı Safranbolu mülki ve yerel amirlerin çabaları sonucunda, 2005 yılında paşanın kendi yaptırdığı ve kendi adını taşıyan Caminin avlusuna getirilmiştir.

"Paşa Suyu" diye bilinen suyu İncekaya Köprüsünü yaptırarak şehre getiren, kaledeki saat kulesinin yapımını sağlayan Paşa, iyiliksever bir kişiliğe sahip olduğu ve hayatta kimseyi incitmediği tarihi kaynaklarda yer almaktadır.

*Kabir ile ilgili bilgileri bu tabeladan aldım.

SADRAZAM İZZET MEHMET PAŞANIN MEZAR TAŞI YAZITI

Hüvel hallakül-baki

Sadr-azam esbak

Cennetmekan Firdevs-aşiyan

Merhum ve mağfur el muhtaç

Elhac İzzet Mehmet Paşa

Hazretlerinin ruh-ı şerifiyçün

Fatiha Sene 1227 (Hicri)

Devamlı yaratan, sürekli olan Allahtır.

Eski Sadrazam

Yeri cennet, yuvası cennet bahçesi olan

Merhum ve Allah affına muhtaç olarak

Bağışlayan Rabbin rahmetine yükselen

Hacı İzzet Mehmet Paşa

Hazretlerinin şerefli ruhu için

Fatiha sene 1812 (miladi)

Safranbolu Kaymakamlığı

Tuvalet bölümü avlunun alt kısmına yapılmış.
Ben ilk gittiğimde avluda ki mezarın sembolik olduğunu bilmediğim için "nasıl olur da bir mezarın altına tuvalet yapılır?" diye düşünmüştüm.

Küçük bir külliyeyi oluşturan, eğimli araziye uyumlu bir şekilde yerleşen yapılardan camiye 10 basamaklı merdivenlerle ulaşılır.

Caminin son cemaat yeri. 

Caminin avlusundan merdivenlerle Demirciler Çarşısının olduğu bu alana ulaşabilirsiniz.

Ayrıca bu merdivenlerle Akçasu kanyonuna inmeniz mümkün.

Akçasu Kanyonu ile ilgili fotoğraf ve videoları bu konudan sonra yayınlayacağım.

Bir sonraki bölümümüz caminin iç mekan resimlerine ait olacak.

Yeni bölümde görüşmek üzere...