GÜLHANE PARKINDA LALE ZAMANI (2)

Gülhane parkında lale zamanı konulu yazı dizimizin 2. bölümündeyiz.
Bu bölümde daha önce Gülhane parkında görmediğiniz önemli çalışmalar var.
Birincisi ilk resimlerde gördüğünüz Osman Hamdi Bey'in "Kaplumbağa Terbiyecisi" isimli meşhur tablosunun üç boyutlu olarak hazırlanan maketi olacak.
Yeditepe Bienali kapsamında parkın içinde sergilenen sanat eserlerinin resimleri de yine bu bölümde olacak.

Osman Hamdi Bey'in "Kaplumbağa Terbiyecisi" tablosunu bilmeyen yoktur.
Gülhane Parkının yan tarafında yer alan, Arkeoloji müzesinin bir birimi olan Çinili Köşkün olduğu duvarın önünde tablo 3 boyutlu olarak hazırlanmış.
Bu çalışmayı yapmak için burasının tesadüfen seçildiğini zannetmeyin.
Çinili köşk Osman Hamdi Bey'in yıllarca çalışmalarını yürüttüğü bir yermiş, üstelik müzecilik kavramını ve pek çok yeniliği Türkiye'ye ilk olarak Osman Hamdi Bey getirmiş.

OSMAN HAMDİ BEY;

Türk Ressam Osman Hamdi Bey 1842’de İstanbul’da İbrahim Edhem Paşa’nın oğlu olarak doğdu. Çok yönlü bir Osmanlı aydını olan Osman Hamdi Bey, 1856’da Mekteb-i Maarif-i Adliye’de öğrenime başladı. Bu dönemde resme ilgi duydu ve çok sayıda karakalem denemeler yaptı. 1860 mart ayında hukuk öğrenimi için Paris’e gönderildi. Paris’te bir süre hukuk eğitimine devam eden sanatçı daha sonra resim ve arkeoloji eğitimini tercih ederek Paris Güzel Sanatlar Okulu’na kayıt oldu. Resim eğitimi için bir yandan da Jean Léon Gérome (1824-1904) ve Gustave Boulanger (1824-1888) atölyelerine devam etti. Paris’teki eğitimi 9 yıl sürdü. 1867 yılındaki Uluslararası Paris Sergisi’ne üç eseriyle katıldı.

1869 yılında yurda döndükten sonra, Bağdat Valiliği’ne atanan Mithad Paşa ile birlikte 

Vilayet Umur-u Ecnebiye Müdürlüğü göreviyle Bağdat'a gitti.

1871’de sarayda Teşrifat-ı Hariciye Müdür muavinliğine getirilmesi üzerine İstanbul'a döndü. 

1873 Viyana Sergisine, sergi komiseri olarak gönderildi. 1875 yılında Hariciye Umur-u Ecnebiye katipliğine 1876 yılında Matbuat-ı Ecnebiye Müdürlüğüne, 1877 yılında Beyoğlu Altıncı Daire Müdürlüğüne atandı.

11 Eylül 1881’de Müze-i Hümayûn ve 1882’de yeniden açılan Sanayi-i Nefise Mekteb-i Alisi Müdürlüğüne atandı. 

Bu görevleri sırasında Müzecilik ve Sanayi-i Nefise Mektebi için büyük atılımlar gerçekleştiren sanatçı, bir yandan da arkeolojik kazılara katıldı. 

Müzenin envanter ve teşhir bölümlerini hazırlayan sanatçı aynı zamanda mimar Vallaury’ye bugün Arkeoloji müzesi olarak hizmet veren binayı yaptırdı. 

Ayrıca, Sanayi-i Nefise Mektebi’de bu dönemde inşa ettirildi. 

Osman Hamdi Bey tüm bu çalışmalarla birlikte resim çalışmalarına da devam etti. 

Oryantalist ekolde yetişen bir sanatçı olarak resimlerinde, ait olduğu toplumun yaşamına ilişkin kesitleri resmetti.

 Konulu, büyük boyutlu kompozisyonlarının yanı sıra portre ve peyzaj çalışmaları da vardır. Oldukça detaylı ve gerçekçi bir biçimde, akademik bir anlayışla resim yapan sanatçının İstanbul’a ilişkin resimleri, Rüstem Paşa Camii, Sultan Ahmed Camii, Çinili Köşk gibi anıtsal yapıların içinde veya önünde geçen konulu kompozisyonlar veya II. Selim Türbesi, Eminönü Yeni Camii, Eyüp Mezarlığı gibi konuları içermektedir.

Kaynak

ÇİNİLİ KÖŞK;

Arkeoloji Müzesi karşısındaki iki katlı, Fatih Sultan Mehmet`in Topkapı Sarayında yaptırdığı ilk binadır. 1472 Tarihli yazlık köşk, sütunlarla hareketlendirilmiş cephesi, eyvanlı terası ve kesme çini dekoru ile Selçuklu tesirinde bir erken Osmanlı örneğidir. Giriş duvarında uzun kitabe yer almıştır. Giriş bölümü, üzeri kubbeli bir mekan olup, yanlarda tonozlu odalar yer vardır. 13-19 yy. Selçuklu ve Osmanlı dönemlerine ait seramik ve çiniler kronolojik sıralı sergilenmiştir, 16 yy. İznik yapımı çiniler müzenin önemli eserleridir.

Fatih Sultan Mehmet tarafından 1472 tarihinde yaptırılan köşk İstanbul`daki en eski Osmanlı sivil mimarlık örneklerinden birisidir. l875-1891 yılları arasında Müze-i Hümayun (İmparatorluk Müzesi) olarak kullanılmıştır. l953 yılında Türk ve İslam eserlerinin sergilendiği Fatih Müzesi adı altında ziyarete açılmış, 1981 yılında konumu nedeniyle İstanbul Arkeoloji Müzeleri`ne devredilmiştir.

Köşkün giriş cephesi tek, arka tarafı ise iki katlıdır. Girişte 14 sütunlu mermer bir revak vardır. Giriş eyvanı mozaik çinilerle süslüdür. 6 oda ve bir orta salondan oluşan köşkte Selçuklu ve Osmanlı Dönemine ait çeşitli çini ve seramikler sergilenmektedir . Müze ve depolarında yaklaşık 2000 eser bulunmaktadır.

Çinili Köşk Müzesi koleksiyonlarında 11.- 20.yüzyıl başlarına tarihlenen Selçuklu ve Osmanlı dönemlerine ait 2000 civarında eser bulunmaktadır. Müze'nin koleksiyonlarını 1981 yılında konum olarak yakınlığı nedeniyle İstanbul Arkeoloji Müzeleri Müdürlüğü'ne bağlandığında mevcut olan eserler ile arkeolojik kazılarda bulunan, satın alma, bağış ve müsadere yoluyla giren eserler oluşturmaktadır.

Bu koleksiyonlardan seçilen çini ve seramikler; girişin solundaki odada Selçuklu Dönemi, sol taraftaki dışa açılan eyvanda Slip teknikli ve Milet işi, orta salon ile birlikte beş köşeli çıkıntılı odada İznik yapımı, Gülhane Parkı'na bakan sağ köşe odada Kütahya yapımı ve dışa açılan sağ eyvanda ise Çanakkale yapımı eserler olmak üzere girişin solundan başlayarak devam eden bir yerleşim düzeni içinde sergilenmektedir.

Kaynak

Çinili köşkün giriş kapısı ve ön kısmı Arkeoloji Müzesinin olduğu tarafta yer alıyor.
Arka cephesi Gülhane Parkına bakıyor.

Gelelim Yeditepe Bienali kapsamında sergilenen eserlere.

Oturma! Sanata Bak "Dört Köşe Mavi"

Geometrik Desenlerden Taşıyıcı Kaburgalara

Parkın bir kaç yerine Kaplumbağa Terbiyecisi'nin olduğu yönü gösteren tabelalar yerleştirilmiş.

İslam Bilim ve Teknoloji Tarihi Müzesi

Burası Mor Salkımları, Gülhane parkında görebileceğiniz en güzel yer.
Benim parka gittiğim günlerde henüz tamamen açmamıştı.
Hepsi açtığı zaman bu koridorun üzerine doğru sarkmış oluyor.

3. bölümde görüşmek üzere...