17 Aralık 2020 Perşembe

YILDIZ SARAYI-MARANGOZHANE VE SULTAN HAMAMI

Muhterem'le Geziye
Yıldız Sarayı yazı dizimize, Küçük Mabeyn'de bulunan Marangozhane ve Sultan Hamamı resimleri ile devam ediyoruz.
Bir önceki bölümde yayınladığım "Müzehane" olarak adlandırılan kısımdan Marangozhane kısmına 3-4 basamaklı bir merdiven ile geçiş yapıyorsunuz.
Marangozhane'nin bitiminde Sultan Hamamı başlıyor.
Bu bölümde önce Sultan'ın marangozluk malzemelerinin ve mobilyaların sergilendiği alandan resimleri daha sonra Hamamın olduğu bölümden resimleri paylaşacağım.
Hamamdan sonra Küçük Mabeyn bölümüne geçiş yapılıyor.
Küçük Mabeyn ile ilgili yazıyı bir sonraki bölümde yayınlayacağım.

marangozhane hakkında bilgi
Sultan II. Abdülhamid Han'ın marangozluk malzemelerinin sergilendiği alana girdiğinizde sizi bilgilendirme panosu karşılıyor.
Panodaki yazı;
YILDIZ SARAYI MARANGOZHANESİ;
Padişah'ın marangozluğa olan merakı sebebiyle bu sanat sarayda büyük rağbet görmüş ve ilerlemiştir.
Saray'da büyük marangozluk atölyelerinden başka Sultan II. Abdülhamid'in kendisine ait bir de küçük marangozhane vardı. Aletlerin çoğu yurt dışından getirilmiş ve bunun için çok masraf yapılmıştı.
Sultan II. Abdülhamid' bu sanatı, Abdülmecid'in marangozlarından Emin ve Halil adında usta sanatkârların öğrettiği ve Abdülmecid'in marangoz takımlarını oğlu Abdülhamid'e bıraktığı söylenir.
Sultan II. Abdülhamid daha çok mobilya yapardı.
Küçük Mabeyn Köşkünde ki çalışma odasının duvarlarındaki ahşap kaplamaları kendisinin yaptığı yazılıdır.
Yaptığı sedefli ve oymalı bir çok eşyada Yıldız Sarayı'nda kullanılıyordu.
Sarayın küçük ve büyük olarak bilinene iki marangozhanesinde 60 işçi çalışıyordu. Burada küçük aletler dışında yedi beygir gücünde bir buhar motoruyla, hızar ve rende makinaları vardı.
Padişah ise özel atölyesinde çalışırdı.

Marangoz Sultan;
34. Osmanlı Padişahı Sultan II. Abdülhamid gençliğinde resme ve marangozluğa merakı sebebiyle Alman Karl Jansen ve Halil Efendi adlı sanatkarlardan marangozluk ve oymacılık öğrenmiştir. 
Sultan gerçek bir sanatkârdı. Tahsin Paşa'nın anlattığına göre Sultan II. Abdülhamid, Avrupa'dan en son sistem marangoz alet ve edevatı getirtmiş, birçok usta ve çırakla Yıldız Sarayı'nda kurdurduğu Marangozhanesi olan Tamirhâne-i Hümâyun'da hergün belli bir süre çalışmış ve şaheser mobilyalar üretmiştir. Prof. Dr. İlber Ortaylı'ya göre Sultan II. Abdülhamid hükümdar olmasa, devrinin en iyi tersim sahibi marangozu olurdu. Eserlerine (mesela Istanbul Müftülüğü Şer’iyye Sicilleri arşivi dolaplarına, üniversitenin koridorlarında atıl olan kütüphaneye vs.) bakınca İstanbul’un ünlü mobilyacılarını geçtiği görülür.

Şevketli Abdülhamid’in kendi eliyle yaptığı sandalye, masa, pencere ve dolaplarını teşhir ettiği bir oda sarayda mevcuttur. Marangozhane, tamirhane, bıçkıhane, kilithâne ve dökümhane bugün yıktırılmış, yalnız Yıldız çini fabrikası muhafaza edilmiştir.



Şeyh Muhammed Zafir Efendi
Sultan Abdülhamid Han tarafından, Şazeli tarikatı Şeyhi Muhammed Zafir Efendi’ye atfedilen dolap. 19. y.y.

Payitaht Abdülhamid
2. Abdülhamid'e ait marangoz tezgahı ve bizzat kendisinin yaptığı ahşap mobilya ve dekorasyon malzemeleri.
Sultan Abdülhamid Han’ın “çalışırken dinleniyorum” dediği marangozhanesinde, hususi marangozluk takımlarını kullanmıştır. 
Bu marangozluk takımları çok ince işçilik olan oymacılık ve kakmacılık işlerinde kullanılmıştır. 
Bu marangozluk takımları içinde en önemli grubu da Japon marangozluk takımları oluşturur. 
Bunların sapları üzerinde Japon imparatorluk arması olan krizantem çiçeği olarak işlenmiştir.


Sultan II. Abdülhamid’in şahsi eşyalarından Japon işi marangozluk takımlarının, Japon İmparatoru´nun hediyesi olduğu düşünülüyor. 
Bu takım müzede sergilenen eşyalar arasında. 




Küçük Mabeyn Köşkü
Marangoz aletlerinin bulunduğu odadan çıktıktan sonra koridorun sol tarafında Sultan Hamamı yer alıyor.
Küçük Mabeyn Köşküne geçitle bağlanan bu hamam bir yangın sonucu yanan Kaskat Köşkünün yerine yaptırılmış.
Hamamda “sıcaklık” ve “ılıklık bölümleri ve birde şömineli dinlenme odası bulunuyor.
Şöminenin arkasında yer alan pencereler hamama açılıyor.
Ziyaretçilerin hamamı görmesi için o pencereler açık oluyormuş ama ne yazık ki benim müzeye gittiğim gün pencereler kapalı olduğu için hamam kısmının fotoğraflarını çekemedim.

Bir saray veya köşkte iseniz sizi muhteşem tavan süslemeleri bekliyor demektir.
Burası Sultan hamamının dinlenme bölümünün tavanı, bu kısım bile düz bir tavana değil, süslenmiş bir tavana sahip. 


Hamamın dinlenme bölümünde, muhteşem işçiliği olan sedef kakmalı ve oymalı mobilyalar var.

ahşap oymalı mobilyalar


Has bahçe Hamit Havuzu
Pencereden bakınca "Hamit Havuzu" olarak bilinen yapay havuzu görüyorsunuz.

Hamamın bulunduğu koridordan devam edip, merdivenlerden çıkınca Küçük Mabeyn Köşküne ulaşıyorsunuz.
Küçük Mabeyn Köşküne ait resimler bir sonraki bölümde devam edecek.

Bu yazıda faydalandığım kaynaklar;

Yıldız Sarayı Müzesi Broşürü

https://www.patronlardunyasi.com/haber/Abdulhamid-in-saheseri-Italya-da-bulundu-Ama-/161277

Yeni bölümde görüşmek üzere...

 

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder

Yorum yazmak için;
Google hesabınız yoksa "Anonim" bölümünü işaretleyerek
yorumunuzu yazabilirsiniz.