SİVAS ABDULVAHABİ GAZİ CAMİİ

Mayıs sonunda 10 günlük kısa bir Sivas tatili yaptım.
Bu tatil sırasında turistik gezi olarak yine medreselerin olduğu kent meydanına gittim.
Bir de bugün ve bundan sonraki bölümde bahsedeceğim Aldulvahabi Gazi Camii ve Türbesini ziyaret ettim.
Bugünkü bölümde Camii hakkında ve Abdulvahabi Gazi hakkında bilgiler yer alıyor.

Benim Sivas'ta olduğum günler Kırkikindi yağmurları diye bilinen yağmurlu havanın olduğu bir döneme denk geldi.
Neredeyse hergün ikindi vakti birden bire başlayan çok şiddetli yağmur yağdı.
Camii ve türbeye gittiğimiz günde ilk saatlerde bir şey yoktu ama son anda yine çok şiddetli bir yağmur başladı.
Camiinin bulunduğu tepe noktadan çevrenin genel resimlerini çekebildim ama şiddetli yağmur daha fazla resim çekmeme müsaade etmedi :(

Konumuza dönersek;

Sivas’ın en büyük Mezarlığı ve Şehitliği Yukarı Tekke’de bulunuyormuş.

Abdulvehhab Gazi Türbesi  ve Yukarı Tekke Mezarlığı Sivas'ta halk arasında sık sık ziyaret edilen dua edilen bir mekanmış.

Bu büyük alanda türbe haricinde asker ve polis şehitlikleri de bulunuyor.

Bunun haricinde iki şehitlik daha var ki, birisi Muhsin Yazıcıoğlu'nun helikopter kazası ile şehit edildiğinde yanında bulunan ve hayatını kaybeden arkadaşlarının mezarları için yapılan şehitlik.

Diğeri ise 1967 yılında Kayseri'de Kayserispor-Sivasspor karşılaşmasında hayatlarını kaybedenler için yapılan Sivasspor Şehitliği.

Yukarı Tekke mevkisi yüksek bir tepenin üzerine konumlandığı için buradan neredeyse bütün Sivas kuş bakışı görünüyor.

Yazının sonunda ki resimlerde bunu rahatlıkla göreceksiniz.

ABDULVAHABİ GAZİ KİMDİR?                                       

Abdülvehhâb Gâzî, Emeviler döneminde yaşamış ve İslam kuvvetleriyle Anadolu seferlerine katılmış ünlü bir ordu komutanıdır.

Anadolu fatihi Battal Gazi’nin en yakın arkadaşıdır.                                                       

Asıl adı Abdülvehhâb bin Buht olarak geçmektedir.

Abdulvehhab Gazi'nin, Battal Gazi destanındaki kahramanlardan ve onun arkadaşlarından biri olduğunu kabul ederek, şu bilgilere sahip oluruz:

a) Abdulviehhab Gazinin doğum tarihi belli değildir.

b) Babası Buht'tur.

c) Hicri 113 tarihinde Sivas yakınlarında ve Battal Gazi'nin de bulunduğu bir savaşta şehit düşmüş ve bugünkü bilinen yere defnedilmiştir.

Mahalli rivayete göre, Sahabidir. 

"La ilahe illallah Muhammedürrasulullah" yazılı olan Peygamberimizin sancağını, Cihad için hazırlanan ordunun önünde taşımıştır. 

Peygamberimizin sancaktarı, bayraktarı olarak bilinir.

Yapılan düğün merasimlerinde, oğlan tarafı gelini almak için başlarında bayraktarları bayrağı çekmiş bir halde kızın bulunduğu köye veya mahalleye yaklaşırlar. Bunları kız tarafı karşılar. Kız tarafının bayraktarı, oğlan tarafının bayraktarına söyle seslenir:

Kitap üstünde yazı,

Okurlar bazı bazı

Pirimiz ABDULVEHHAB GAZİ

Verelim Muhammed'e salâvat,

“Sallü ala Muhammed”

Herkes salâvatı şerife getirir.

Salâvatı şerifeden sonra, oğlan tarafının bayrağı elinde taşıyan bayraktarı, kız tarafının bayraktarına:

Bayraktar bayrağını, kaldır

Yönünü kıbleye döndür

Pirine bir salâvat gönder

Verelim Muhammed'e salâvat,

“Sallü ala Muhammed”

Yine herkes salâvatı şerife getirir.

Ve kız tarafının bayraktarı oğlan tarafının bayraktarına maniler seklinde bilmeceler sorar. Bilirse oğlan tarafına gelini almaları için yol verilir.

Burada oğlan ve kız tarafından, bayrağı taşıyanların birbirine "Pirine salâvat (dualar) gönder, Pirimiz ABDULVEHHAB GAZİ" demeleri dikkat çekicidir. 

Zira halkın inancına göre Abdulvehhab Gazi, Peygamberimizin bayraktarı sayılmakta ve bayraktarların piri kabul edilmektedir.

Rivayete göre Abdulvehhab Gazi çok uzun yaşamıştır. 

Abdulmelik bin Mervan zamanında seraskerliğe Sivas'a gelmiş ve burada şehit düşmüştür. 

(I.Hakki UZUNCARSILI, Sivas Sehri)

Evliya Çelebi’ye göre Hz. Peygambere âşık olup, onun huzurunda Müslüman olmuş, Hz. Ali kemerini bağlamış, debbağların piri olmuştur.

Türbesindeki kabir taşında şu ifadeler vardır.

"Hüvelbaki, Ashabi Kiramdan Haza Merkadül Magfur merhum hazreti Abdülvehhab Gazi (R.A.) Ruhuna Fatiha H. 113, M. 732"

ABDULVAHABİ GAZİ CAMİİ;

İlk yapıldığında Türk mimarisinde olan bu binayı ikinci Beyazid zamanında Ahmet Pasa isminde bir zat yaptırmıştır.

Hicri 1160 senesinde Mahmud Han zamanında Sivas Valisi bulunan Zaralı Zade Mehmet Pasa tarafından Abdulvehhab Gazi Mescidi genişletilerek, bir minare ilave edilmiştir.

Mescit kitabesindeki yazı şöyledir:

"Gad ensee Haza-l- Mescidi-s-Said Fi eyyami devleti-s-Sultan Bayazid bi Emir Ahmed...........

Yani: Bu Mübarek Mescit Sultan Bayazid zamanında Emir Ahmed tarafından yaptırılmıştır......" (I.H.U. Sivas Sehri).

Hicri 901 de yapılan ve 1160 da genişletilerek bir de minare ilave edilen cami, bugünkü haliyle tamamen yeniden inşa edilmiştir.

Hicri 1394, Miladi 1974 yılında cemiyetin ve halkın yardımıyla tamamen yeniden inşa edilen cami iki katlıdır.

Türbe seviyesinde olan asıl caminin bir de zemin katı vardır.

Burası ziyarete gelen kadınlar içindir.

Vakit namazlannda kadınlar burada namaz kılarlar.

Cami kesme taslardan yapılmış olup kubbelidir.

Caminin ilk yapıldığı zamandaki kitabe yazısı bazı küçük değişikliklerle bir mermere işlenerek Caminin ön tarafındaki zemin kat giriş kapısı üzerine konulmuştur.
Kitabenin aslı yoktur.

Caminin mülkiyeti vakıflara aittir.

Arsa alanı 311,40 m2 dir.

Cami alanı ise 191,40 m2 dir.

Cemaat kapasitesi 800 kişi olup, lojmanı yoktur.

Müezzin kadrosu olmayan Caminin bir İmam-Hatib kadrosu bulunmaktadır.

Kaynak

Loş ortamlarda, yetersiz ışık varken tirpodsuz ve flaşsız resim çekmek bazen böyle sorunlara sebep olabiliyor.
Poz olarak çok beğendiğim bazı resimler ne yazık ki net çıkmamış.

Abdulvahabi Gazi Camii Minberi

Duvarda ki Arapça yazıda "Edeb ya hu" yazıyor.

Caminin sol tarafından merdivenlerle minarenin ve türbenin dış cephesinin olduğu bölüme çıkılıyor.

Burası Abdulvahabi Gazi Türbesi.
Girişi camii içinden olan türbe hakkında ayrıntılı bilgileri ve resimleri bundan sonra ki bölümde yayınlayacağım.

Cami ile birlikte, tek şerefeli olan minare de yeniden inşa edilmiştir.

Mermer bir taş üzerine yazılıp minare duvarına yerleştirilen şu kıta minarenin yapılış tarihini ve ustasını göstermektedir.

Tanrı Kulu Hasan eyledi inşa

Duanızı bekler, ki ola ihya

Rahmeti çok Rabbimden ümit kesmem

Cümle günahlarımızı eyler imha

an yapılmış olup kubbelidir.

Bundan sonraki resimlerde Sivas'ın büyük bir kısmını kuşbakışı görebilirsiniz.

Resimde gördüğünüz nehir, Kızılırmak nehri.

Abdulvahabi Gazi Camii hakkında ki yazımın sonuna geldik.

Bir sonra ki bölümde Abdulvahabi Gazi Türbesinden resimler ve bilgileri paylaşacağım.

Görüşmek üzere....