6 Kasım 2018 Salı

SİVAS BEHRAMPAŞA HANI

Muhterem'le Geziye
Bu bölümden itibaren İstanbul yazılarına biraz ara verip, farklı şehirlere ait resimlerin yayınına başlıyorum.
İlk resimlerimiz Sivas'tan olacak, bu  resimleri 15-25 Ekim 2018 tarihleri arasında gittiğim Sivas tatilinde çektim.
Behrampaşa Hanı, restorasyona alındığı için daha önce Sivas'a gittiğim zaman hiç dikkatimizi çekmemişti.
Bu yıl restorasyonu bitince ortaya çıkan yeni görünümü ile kızımın dikkatini çekmiş, benim için hazırladığı "Sivas'ta Gezilecek Yerler" listesine burayı da eklemiş😊


turistik yerleri gösteren tabelalar
Bu arada;
Turist olarak gittiğiniz şehirlerin merkezinde, tarihi ve turistik yerleri gösteren kahverengi yön levhaları çok işinize yarayacaktır.
Bu renkteki tabelalar tarihi ve turistik yerleri ve ören yerlerini göstermektedir.
Gururla söyleyebilirim ki Sivas'ta bu tabelada gösterilen her yere gitmeyi başardım.
Bazısını daha önce yayınladım, bir kısmını da bu yıl ziyaret ettim.

Tabelada adı geçen turistik yerler;

Sivas, Selçuklu dönemi eserleri açısından çok zengin bir kültüre sahip.
Selçuklu eserlerine ayrı bir hayranlığım olduğu için Selçuklu dönemine ait tarihi eserler benim için ziyaret sırası öncelikli olan yerlerdir.
Şehrin merkezinde yer alan Selçuklu dönemine ait tarihi medreseleri her gittiğimde tekrar tekrar ziyaret ediyorum.
Bu yıl Behrampaşa Hanını da gezi listemize ekledik.
Behrampaşa Hanı merkeze çok yakın bir konumda bulunuyor.
Han, âtıl bir durumdayken restorasyonuna karar verilmiş.
Fakat restorasyon butik otel olacak şekilde hazırlanmış.
2019 yılında bitirilmesi planlanan otel, vaktinden önce bitirilerek yaz aylarında hizmete açılmış.
Yenilenen hali otel-restoran olduğu için, bu tür yerlerde resim çekerek kimseyi rahatsız etmek istemediğim için hanın içine girmedik.

Behram Paşa Han'ı Hakkında Kısa Bir Bilgi;
Behram Paşa Hanı, şehir merkezinde, Ahi Emir Caddesi üzerindedir. 
Batı yönünde, yaklaşık 30 m. uzaklıkta Behram Paşa'nın yaptırdığı Kurşunlu Hamam, güneyinde Kongre Lisesi ve Sivas Öğretmenevi vardır.
Hanın yapım kitabesi mevcut değildir.
Kaynaklarda 1576 yılında Behram Paşa tarafından, Kurşunlu Hamam’la birlikte yaptırıldığı kaydedilmektedir.
Açık avlulu, revaklı, iki katlı,  58 x 48 m. ölçülerinde dikdörtgen bir plan şeması göstermektedir.
Dışa taşıntılı yüksek taş kapı sivri kemerli küçük bir eyvan görünümündedir.
İçerisinde bir de ahır kısmı bulunan han, güney yönünde dışa taşıntılı, sivri kemerli bir girişi ve bu girişin üzerinde üç dilimli kemere sahip iki pencereye sahip.
Hanın pencerelerin sağ ve solunda aslan motifi işlenmiş.
Hana, basık kemerli, çift kanatlı büyük bir kapı ile girilmektedir.
Kapı kemeri yeşil renkli mermerdendir.
Kemer üzerinde askeri süvari kışlasına dönüştürüldüğüne dair, dört satırlık kitabe yer almaktadır. Kitabe üzerinde ise eliptik biçimli tuğra bulunmaktadır. Kitabe şöyledir:

Muhkemdür binâsı lütfunla eyleyelüm ta’lîmi

Oldı süvâri askerine kışla-i hümâyûn

Tarih-i mücedded illâ yâ hû 1316 (1898)

Ketebehu Seyyid Mahmûd Hamdi

El-ârif be-Nişâncı-zâde

Dışa doğru 3.40 m. taşıntı yapan taş kapı cephesinde üç dilimli kemeri bulunan iki pencere eyvan biçimli girişin üzerindeki odaların aydınlığını sağlamaktadır.
Dilim kemerlerin ortasında birer taş yarım küreler ile pencere yanlarında aslan figürleri kabartma olarak işlenmiştir.
Pencere üstünde ve tam ortada daire şeklinde kabartma bir rozet yer almaktadır.
Bu rozetin benzerleri cephe köşelerinde, yarımşar olarak işlenmiştir.
Hanın beden duvarları tamamen kesme taş örgülüdür.
Ortası açık olan avlunun çevresinde yığma ayaklardan oluşan revak ve gerisinde çapraz tonozlu odaları bulunmaktadır.
Revaklar altlı üstlü olarak devam etmektedir.
Ana giriş ekseninin tam karşısında, çift taraflı taş basamaklarla üst kata çıkılmaktadır.
Merdiven altından ise ahır bölümüne geçilmektedir.
16. yüzyıl’a ait bu yapının çevresinde dükkanların bulunmayışı, kesme taş örgülü beden duvarları ve sağlamlığının yanı sıra cephedeki dekoratif elemanları ile Selçuklu hanlarına benzerlik göstermektedir.
Hanın, ortası açık bir avlunun çevresinde sıralanmış 52 odası var. 
1573 yılında Sağır Behram paşa tarafından yaptırılan Behrampaşa Hanı, Kepçeli mevkisinde tarihi Kurşunlu Hamamı ile yan yana bulunuyor.
(Denizli, Hikmet, Sivas Tarihi ve Anıtları, Sivas 1998, s. 139.)

tarihi restorasyon
Behrampaşa Hanı restorasyondan önce

Restorasyondan sonra

Behram Paşa Kimdir?
Behram Paşa, eski Yemen Valilerinden Kara Şahin Mustafa Paşa'nın oğlu, yine Yemen vilâyetin eski valilerinden Rıdvan Paşa'nın kardeşidir. Her ikisi de II. Selim (1566-1574) devri ricâlindendir.
Hayatı;
Osmanlı Saray Mektebi Enderun'dan yetişmiştir. Sultan II. Selim B. Murad Han'ın zamanı idaresinde yükselmiştir. 
Sivas'ta görev yaparken Yemen harekatı sırasında Gazze'de mirliva olan Behram Paşa'ya 976 (1568)'de Yemen Eyaleti tevcih edildi. Daha sonra Anadolu Beylerbeyi olmuş ve 1570'te Kıbrıs Seferi'ne katılmıştır. Bir müddet sonra Erzurum Beylerbeyi olmuş ve Lala Kara Mustafa Paşa'nın yanında 5 Nisan 1578 tarihinde İran Seferi'ne iştirak etmiştir.
Diyarbakır'ın Aralık 1578'de on üçüncü Beylerbeyi (valisi) olarak da görev yapmıştır, daha sonra Bağdat ve Rumeli Beylerbeyliği yapmıştır. 
En son görevi olan Yeniçeri ağalığı ile çıkmıştır. Engürüs (Macaristan) seferinde İçoğlanları ittifak edip katledilerek ölmesine sebep olmuşlardır.
Yaptırdığı yapılar arasında en ünlüleri Behram paşa hanı Sivas'ta 1573 yılında kesme taştan iki katlı inşa edilen Kervansaray olarak yapılan han, 49x49 metre boylarındadır. İki katlı hanın ortadaki büyük bahçesinin dört yönünde odalar sıralanmıştır. Güney yönünde yüksek ve geniş, dışarıya çıkıntılı, sivri kemerli bir giriş cephesi, bu cephe üzerinde, üç dilimli kemeri olan iki penceresi ve kenarlarında iki arslan figürü bulunmaktadır. Bina, kesme taştan iki katlı olarak yapılmıştır. Ortasında üzeri açık ve büyük bir avlusu olan binada avlunun etrafı odalarla çevrili, giriş kapısının karşısında ise ahır bulunmaktadır.

Ayrıca Diyarbakır Çermik'te Behram Paşa Hamamı ve Diyarbakır Merkez'de Behram Paşa Camisini yaptırmıştır. Bunlardan başka, Yemen'de Behramiye adıyla anılan bir şehir kurmuş ve burada saray, cami, imaretler, medrese, urban şeyhlerinin ve maiyyetlerinin barınmaları için evler ve binalar yaptırmıştır. 

gezilecek yerler

Behrampaşa cafe

Sivas'ta kalınacak yerler


Behrampaşa restaurant


tarihi yerler Sivas

Bu yazıda faydalanılan kaynaklar;

https://www.sivaskulturenvanteri.com/behram-pasa-hani/

öğretmen evi
Behrampaşa Hanı, Kurşunlu Hamamı ve Ahi Emir Ahmed Türbesinin olduğu alanda ayrıca Sivas Öğretmenevi var.

öğretmen evi Sivas

Bir sonra ki bölümde Hanın hemen yanında yer alan Kurşunlu Hamamına ait resimleri yayınlayacağım.
Görüşmek üzere...

7 yorum:

  1. İçeri girmeyerek iyi dayanmışsın. Ben olsam dayanamaz, müsade isteyip girerdim :) Dışı bile çok güzel. Bu arada madem Selçuklu eserlerini seviyorsun, o halde en kısa zamanda Konyamıza da gelmelisin :) Yazının diğer bölümlerini merakla bekliyorum :)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Biz kızımla hanın tamamlandığını öğrenince gittik, içinde Buruciye, Şifaiye, Çifte Minareli medrese gibi kafeterya vardır zannediyorduk.
      Otel olduğunu duymamıştık, otelle karşılaşınca girmemeye karar verdik.
      İstanbul'a dönüp yazı için araştırma yapınca içeride kafeterya tarzı otel müşterisi dışında da kullanılabilen alanlar olduğunu öğrendim.
      İnşaAllah bir daha ki gidişimde kafeterya ya giderek içine girmeyi de planlıyorum :)
      Konya konusunda kızım da sürekli aynı şeyi söylüyor, kısmet İnşaAllah bir gün yolumuz Konya'ya da düşer :)
      Bu yıl hiç aklımda yokken 4 farklı şehre gittiğim için artık imkansız demiyorum :)

      Sil
  2. Sivas çok beğendiğim bir şehir oldu. Kışın o
    soğuk zamanında gitmişti, yine de harikaydı.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Sivas'ı bende çok seviyorum, kış aylarında henüz gitmedim.
      Kızım Sivas'ı bir de kar altında görmem konusunda ısrar ediyor :)

      Sil
  3. Adsız08:08

    Otelde 3 gün konakladım, harika bir deneyim, işlerim olmasa emin olun günlerce kalabilirdim. Tarihe meraklı biri olarak taş odaların sıcaklığı ahşap kapıların estetiği. Avluya inen merdivenlerin tarih kokan yıpranmışlığı, avlunun restorant olarak kullanılması çok güzel düşünülmüş. ( Restorant kısmı sadece otel müşterileri için değil halka açıktır)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Merhaba,
      Deneyiminizi paylaştığınız yorumunuz için çok teşekkür ederim.
      Ben bir sonraki sene Sivas'a gittiğimde tekrar Behrampaşa Hanına gittim.
      Avlusunda ki kafeterya ve restoran bölümlerinin halka açık olduğunu öğrendim.
      İç mekanın ve avlunun resimlerini de çektim ama henüz yayınlama fırsatım olmadı.

      Sil
  4. Adsız12:52

    Sivas ta yaşadığım dönemde restorasyon çalışmaları devam ediyordu.Vahe ile mutluluk programında görünce işte Sivas farkı dedim gerçekten. Herkesi tarih kokan bu şehrin her gecen gün tarihine saygı duyarak yaşatmasın gurur verici. Emegi gecen Herkese teşekkürler.ilk fırsatta görmeye gidecem

    YanıtlaSil

Yorum yazmak için;
Google hesabınız yoksa "Anonim" bölümünü işaretleyerek
yorumunuzu yazabilirsiniz.